Angielski i niemiecki w Namibii


Przed nami kolejny dzień akcji Miesiąc Języków. Dziś na tapecie język niemiecki. Długo zastanawiałam się o czym napisać, wolę tematy językowe, ale ciągle cisnął mi się na myśl temat trochę taki kulturowo-historyczny (nie martwcie się o języku też będzie). Kiedyś trochę popodróżowałam po świecie oraz czytałam namiętnie blogi podróżnicze, książki podróżnicze, reportaże oraz chodziłam na różne spotkania z podróżnikami i na pokazy ich slajdów. Na jednym z festiwali slajdowych poznałam podróżników Krzysztofa i Anię Kobusów, którzy opowiadali o podróży z dziećmi do Namibii.

http://namibia-safari-adventures.com/images/photos/german_architecture.jpg

Byłam pod wrażeniem całej ich przygody (opisana już w książce „Namibia. 9000 km afrykańskiej przygody”), a myśląc o naszej akcji i dniu niemieckim przypomniałam sobie o ich opowieściach i o zdjęciach między innymi niemieckojęzycznych napisów w pubach wyglądających niczym żywcem wyjętych z Bawarii, a jednak w centrum pustynnego kraju, w którym urzędowym językiem jest angielski.

http://www.windhuk.diplo.de/contentblob/2769024/Startseitenteaser/860220/Bild_Christuskirche.jpg

Namibia to kraj, który był kolonią niemiecką (od 1884roku), ale chrapkę na te tereny mieli też Brytyjczycy. Historia pokrótce prezentuje się tak, że ziemie na południowym wybrzeżu Namibii w 1884 Kanclerz Otto von Bismarck ogłosił mianem Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej. Oprócz problemów, jakie od samego początku kolonialistom przysparzali miejscowi mieszkańcy, nazywani Hotentotami (ludy Herero, Owambo i Nama),tereny te zaczęły interesować Wielką Brytanię, która miała na okolicznych teranach wpływy. Zagrożeniem dla niemieckich kolonizatorów było widmo nadchodzącej wojny. Władze kolonialne liczyły się z możliwością wciągnięcia Afryki Południowo–Zachodniej do wojny, gdyby wybuchła ona w Europie. Południowy sąsiad, Związek Południowej Afryki, stanowił dominium brytyjskie utworzone w 1910 r. z połączenia czterech kolonii – Kraju Przylądkowego, Natalu, Oranii i Transwalu. I choc Niemcy mieli jeszcze nadzieję wykorzystać wrogie nastroje Burów (potomków Holendrów) żywione do Brytyjczyków to ich pomysły i plany spaliły na panewce.Niemcom nie udało się utrzymać kolonii. Po I Wojnie Światowej tereny te zostały przekazane Związkowi Południowej Afryki (obecnie RPA).

http://nomadsforayear.com/wp-content/uploads/2010/10/DSC_2502-German-architecture.jpg

Wielu niemieckich osadników zostało jednak na tych terenach, aż do uzyskania niepodległości przez Namibię w 1990 roku lub dłużej. Aż do dziś 2% społeczeństwa jest pochodzenia niemieckiego, a językiem niemieckim posługuje się 15 tysięcy rdzennych mieszkańców. Większość osób niemieckojęzycznych zamieszkuje stolicę, Windhuk, a także Swakopmund i Lüderitz, gdzie do dziś łatwo dostrzec charakterystyczną niemiecką architekturę.

http://wastations.i8.com/International/Namibia/Swakopmund/2_pe.jpg

Co ciekawe, choć „urzędowym językiem jest angielski (do 1990 roku były nimi niemiecki oraz afrikaans) to jest on mową ojczystą dla zaledwie 1% populacji.” Namibia jest krajem wielojęzycznym – informacje na znakach zapisane są po angielsku, niemiecku, w afrikaans oraz owambo. Językami z grupy owambo posługuje się 48% ludności, 11% używa języka nama, kolejne 11% mówi w afrikaans, 10% używa języka herero. Wśród białych 60% używa afrikaans, 32% niemieckiego, 7% angielskiego i 1% portugalskiego.” (źródło https://pl.wikipedia.org/wiki/Namibia)

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/NamibiaMehrsprachigkeit.jpg

15 tysięcy ludzi mówiących po niemiecku w kraju oddalonym od Niemiec o tysiące kilometrów, w kraju, w którym urzędowym językiem jest angielski. Taka sytuacja musiała zmienić język. Nic dziwnego, że powstał tu pewien pidżynowy język tj. o uproszczonej składni i słownictwie, nazywany Küchendeutsch (ang.: Namibian Black German lub NBG). Niemiecki ten prócz uproszczeń ma zapożyczenia z angielskiego i afrikaans. Poniżej kilka przykładów:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c9/NamibiaDeutscheSprache.jpg

Przykłady
Lange nicht sehen – Lange nicht gesehen
Was Banane kosten? – Was kostet die Banane?
spät Uhr – zu später Zeit
Herr fahren Jagd, nicht Haus – Der Herr geht zur Jagd, und ist nicht zu Hause
Ist das? oder Isses? (afrikaans Is dit?) Stimmt’s?
aussortieren (v.) (Englisch to sort sth. out) Etwas besprechen.
jobben [dʒɔp(ə)n, dʒɔb(ə)n] (v.) 1. Funktionieren, klappen. 2. (englisch „to do a job“) Arbeiten, einer Beschäftigung nachgehen. – Redew. Overtime jobben: Überstunden schieben.
Futsek! [futsɛk] (interj.) (afrikaans „voertsek“) (Ausruf) Verschwinde!, Hau ab!, Verzieh dich!, Geh zur Hölle!
händeln (v.) (englisch to handle) 1. Hantieren; zurechtkommen; kompetent sein. 2. Redew. Nicht händeln: nicht vertragen können.
Lorrie (w.) (englisch lorry) Lastwagen.
rollen (v.) (englisch to roll over) (Fahrzeug) Sich überschlagen. An dem Ort der Crashs (= an der Unfallstelle) sah man viele Autos, die gerollt waren (= sich überschlagen hatten).
wundern (v.) (nicht reflexiv, Anglizismus bzw. afrikaans ek wonder „ich wüsste gern, ob“) Redew. Ich wunder, du wunderst, er, sie, es wundert, etc.:
Ich wunder, was wohl heute auf dem TV spielt: Ich frage mich, was heute wohl im Fernsehen läuft. (s. erinnern.)

więcej przykładów na https://en.wikipedia.org/wiki/German_language_in_Namibia

Inne wpisy z dnia niemieckiego:

Chiński

Biały Mały Tajfun – Lemon Tree – http://baixiaotai.blogspot.com/2015/09/lemon-tree.html

Francuski

Francais-mon-amour – Ile jest niemieckiego we francuskim? http://francais-mon-amour.eu/2015/09/ile-jest-niemieckiego-we-francuskim/
Love for France – Arte, francusko-niemiecka telewizja http://loveforfrance.com/telewizja-arte/ 

Madou en France – O austriackim pochodzeniu francuskich croissantów http://www.madou.pl/2015/09/croissant.html

Hiszpański

Hiszpański na luzie – Niemcy śpiewają po hiszpańsku http://www.hiszpanskinaluzie.pl/2015/09/niemcy-spiewaja-po-hiszpansku.html

Niemiecki

Niemiecka Sofa – Homonimy w języku niemieckim http://niemieckasofa.pl/2015/09/homonimy-w-jezyku-niemieckim/

Niemiecki po ludzku – Pomysłowe słowa w języku niemieckim  http://niemiecki-po-ludzku.blogspot.com/2015/09/pomysowe-sowa-w-jezyku-niemieckim.html 

Językowy Precel – Młodzieżowe słowo roku 2015 http://dianakorzeb.pl/2015/09/13/mlodziezowe-slowo-roku-2015/

Viennese breakfast – Jak Austriak z Niemcem http://viennesebreakfast.com/jak-austriak-z-niemcem/

Szwedzki

Szwecjoblog – Niemieckie słowa, na które trzeba uważać – http://szwecjoblog.blogspot.com/2015/09/miesiac-jezykow-niemieckie-sowa-na.html

Włoski

Studia, parla, ama: Miesiąc Języków, czyli co myślą Włosi o Niemcach? http://studiaparlaama.pl/?p=1021