Od zatrudnienia do zwolnienia

Kolejny wpis z Seri HR-love. Tym razem o zatrudnieniu i zwolnieniu

Kiedy dostajemy nową pracę to firma nas zatrudnia (employ / hire), jeśli firma chce przyjąć więcej pracowników to firma (wants to take on a few new employees / engage more staff). Jeśli dostajemy pracę to podpisujemy umowę. Angielskie umowy o pracę dzielą się na umowy na czas nieokreślony (indefinite contract/ employment/contract for an indefinite period) i umowy na czas określony (fixed-term contract). Na pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony mówi się permanent worker/employee. Pracownicy mający umowy terminowe, zwani są fixed-term employees np osoby zatrudniane przykładowo na czas realizacji projektu, w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym (casual / seasonal workers) czy w celu zastępstwa pracownika (e.g. person employed to cover during another employee’s leave). O tym jakie mogą być te leave poczytacie tu. Z kolei w aspekcie wymiaru czasu pracy wyróżnia się full-time employee (osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy) oraz part-time employee (w niepełnym wymiarze czasu pracy). Istnieje też umowa o dzieło – contract for a specified task of task completion; contract of commission (to dla artystów, np. na symfonię); freelance contract i umowa zlecenia – contract of service ; service provision contract.

Do umowy o pracę (contract of employment, employment contract) pracodawca ma obowiązek dostarczenia pracownikowi w ciągu dwóch miesięcy od daty rozpoczęcia zatrudnienia pisemnej specyfikacji warunków zatrudnienia (written statement of particulars of employment lub statement of employment particulars. Na angielskim pracodawcy spoczywa ponadto obowiązek pisemnego informowania pracownika o składnikach wynagrodzenia, jego wysokości brutto i netto oraz o wysokości potrąceń. Dokument ten nazywa się itemised pay statement (ERA), w praktyce spotyka się również pay statement, payslip, wageslip, pay advice. czyli odcinek płacowy.

Umowa o pracę może wygasnąć (to expire, expiry) lub może zostać rozwiązana (termination). Rozwiązanie może nastąpić na mocy porozumienia stron, gdy strony zawierają porozumienie w sprawie rozwiązania umowy i nie są związane okresami wypowiedzenia (termination by agreement / termination by mutual consent of the parties (Beck). Innym sposobem rozwiązania stosunku pracy jest rozwiązanie umowy przez pracodawcę lub pracownika za wypowiedzeniem (termination by notice). Do rozwiązania umowy przez pracodawcę z winy pracownika może dojść w wyniku ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (gross misconduct, gross negligence, serious breaches of duty), ten tryb rozwiązania nazywa się summary dismissal lub termination of employment contract without notice through employee’s own fault (Beck). Mówimy wtedy o takim pracowniku, że został demoted lub dismissed a bardziej potocznie mówimy że ktoś was fired, sacked / got the sack/ got the axe. Pracownik może oczywiście sam zrezygnować (resign) i wręczyć wypowiedzenie (hand in one’s notice).
Jeśli pracownik nie zrobił nic złego, wtedy ‘został zwolniony’ określamy jako be laid off, made redundant lub offered early retirement (przeszedł na wcześniejszą emeryturę 😉 ). Takie zwolnienie może nastąpić, gdy w firmie zachodzą zmiany np. jest – is downsized zmniejsza się wielkości spółki lub delayered spłaszcza się struktura zarządzania. To oznacza, że firma, spółka się zreorganizowała – reorganized lub zrestrukturowała –  restructured .
Pracownicy, którzy są zwalniani nie ze swojej winy mogą dostać tzw. outplacement advice – pomoc przy znalezieniu nowej pracy. Czasami mogą dostać redundancy package czyli jakieś bonusy ofarowane przy zwolnieniu (o bonusach tu). Może to być np. severance payment czyli odprawa oraz dobre credentials (referencje).

CIEKAWOSTKA:

Ciekawym terminem jest garden leave/ gardening leave, sugerująca zwolnienie od pracy w celu zajęcia się ogródkiem ;-). Nie ma z tym jednak nic wspólnego. W rzeczywistości jest to zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (notice period) – pracownik otrzymuje wynagrodzenie, ale ma zakaz przychodzenia do pracy. Zwolnienie to ma często na celu zapobieżenie wyprowadzenia poufnych informacji z firmy przez odchodzącego pracownika.

Źródła:
forum tłumaczy: www.proz.com
George Sandford „Cambridge English for Human Resources Student`s Book”
Leszek Berezowski „Jak czytać i rozumieć angielskie umowy? Wydanie 3. Praktyczny przewonik”,C.H. Beck, Warszawa 2009